Boris Nikolayeviç Grakov

14 Aralık 1989’da Arhanghelsk eyaletinin Oneg şehrinde ormancı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Grakov, 1922’de Moskova Devlet Üniversitesi’nin Tarih-Coğrafya Fakültesi’nden mezun oldu. 1928’de eski Yunan seramikleri konusunda doktora çalışmasını tamamladı. Bilâhare özellikle İskitler ve Sarmatlar üzerinde çalışarak profesörlük unvanını elde etti. En çok da İtil ve Ural civarının M.Ö. VI.-IV. yüzyıllardaki bozkır göçebe kültürü üzerine yoğunlaştı. 1945-47 yılları arasında İtil ve Ural civarı Sarmatlarının kültürü ve tarihi üzerine yaptığı çalışması yayımlandı. Bu çalışmasında Herodot gibi eski kaynaklarda da sözü edilen antik anaerkil yapının Sarmatlarda muhafaza edildiğini bilimsel şekilde ispat etti. Grakov’un en fazla üzerinde durduğu konulardan birisi de İskitler meselesinin problematik olarak ele alınmasıydı. Bu konuda 1947’de ilk makalesini yayımladı. Çalışmalarının bundan sonraki bölümü ağırlıklı olarak İskitler üzerineydi ve elinizdeki eser ölümünden ancak bir yıl sonra basılabildi. Batılıların barbar, göçebe, yağmacı, sanatsız ve medeniyetsiz halklar olarak göstermeye can attıkları Türk halklarının esasen çok köklü bir kültür, sanat ve medeniyete sahip olduklarını; Yunanlılar da dâhil olmak üzere çevrelerindeki halkların hemen tamamını kültürel yönden etkilediklerini, Hem Ruslara hem de dünya halklarına sanat ve uygarlık adına çok şey hediye ettiklerini kaydetmesi itibarıyla onun İskitler adlı bu çalışması, şüphesiz istisnai bir yere sahiptir. Ancak, bu eserin Saka Türklerinin sadece batı kolunu ele aldığını unutmamak gerekir. Doğu koluyla ilgili detaylı bilgileri ise Selenge Yayınları’ndan çıkan Saka Yakutlar adlı eserde bulacaksınız. 60’ın üzerinde yayımlanmış çalışması bulunan Grakov’un en önemli eserleri arasında şunlar sayılabilir: Memur Adları taşıyan Eski Yunan Kapları, Moskova, 1928; İskitler, Kiev, 1947; Sarmatlarda Anaerkil Yapının Kalıntıları, VDI, 1947, no. 3; Herkül’ün İskitleri, KSİİMK, Fas. 34, 1950; İskit Döneminde Sovyetler Birliğinin Avrupa Kesimindeki Bozkır ve Orman-Bozkır Alanlarındaki Kültürel ve Etnik Farklılıklar Üzerine, Moskova, 1954 (A.İ. Melyukov’la birlikte); Dinyeper Üzerindeki Kamenskoye Şehri, MİA, no. 36, 1954; İskitler, Moskova, 1971; Erken Demir Çağı, Moskova, 1977.